Blokzincir ve Kriptopara Hakkında Temel Konular

‹ Back

 

 

PoW Nedir?

Çalışma Kanıtı (Proof of Work veya kısaca PoW), blok zinciri ağlarında işlemleri doğrulamak ve yeni bloklar oluşturmak için kullanılan bir fikir birliği algoritmasıdır. Çalışma kanıtında kripto madencileri, kripto paraların işleyişine katkıda bulunan önemli aktörlerdir.Madenciler, ağın bütünlüğünüve  güvenliğini sağlarlar. Aynı zamanda madenciler, karmaşık matematiksel problemleri çözerek işlemleri onaylama ve bir sonraki bloğu blok zincirine eklemek için yarışırlar. Bu süreç, ağın güvenli olduğunu ve hiçbir tekil varlığın blok zincirini kolayca manipüle edemeyeceğini sağlayan önemli bir hesaplama gücünü gerektirir. Problemi ilk çözen madenci bunun karşılığı olarak ödüle hak kazanır. Madenciler bu işlemi ciddi bir gelir kaynağı olarak kullanırlar. Ancak problemlerin zorluğu ve yarış mekanizması gereği yüksek işlem gücüne sahip pahalı bilgisayar donanımları gerekir. Bununla beraber blok zinciri ağında çok sayıda rekabetçi madencilerin olması, her madencinin bir node işlevi görmesine, merkeziyetsiz ve güven gerektirmeyen ağın işlemesine ve her madencinin doğrulayıcı bir kullanıcı olmasına olanak tanır.

İş Kanıtı'nın temel özellikleri şunlardır:

Zorluk ayarı: Matematiksel problemnın zorluğu, ağın hesaplama gücüne göre ayarlanır ve bir bloğun madencilik için ortalama sürenin sabit kalmasını sağlar.

Güvenlik: PoW, geçmiş blokları değiştirmeyi zorlaştırarak güvenliği sağlar. Kötü niyetli bir aktörün bir bloğu değiştirmek istemesi durumunda, o bloğun ve sonraki tüm blokların işini yeniden yapması gerekir, ki bu da muazzam bir hesaplama gücü gerektirir.

İşin Kanıtı fikir birliği mekanizmasının birkaç avantajı vardır:

Güvenlik: PoW, blok zinciri ağlarında yüksek düzeyde güvenlik sağlamasıyla bilinir. Hesaplama gereksinimleri, kötü niyetli bir aktörün blok zincirinin işlem geçmişini manipüle etmesini son derece zor hale getirir.

Merkeziyetsizlik: PoW, gereken hesaplama gücüne sahip herhangi bir bireyin veya kuruluşun fikir birliği sürecine katılmasına ve ağın güvenliğine katkıda bulunmasına olanak tanıyarak merkeziyetsizliği teşvik eder. Dileyen herkes iş kanıtı fikir birliği ile çalışan bir blok zinciri ağına katılabilir.

Güvenilirlik: PoW, güvensiz bir ortamda fikir birliğine varmak için güvenilir bir yöntem olduğunu kanıtlamıştır. Hesaplama yoğun bir sürece dayanarak, işlemlerin güvenli ve şeffaf bir şekilde doğrulanmasını sağlar.

Değişmezlik: PoW süreci aracılığıyla blok zincirine yeni bir blok eklendikten sonra bunu değiştirmek veya kaldırmak son derece zor hale gelir. Bu değişmezlik özelliği, blok zinciri sistemi için güçlü bir güven ve bütünlük katmanı ekler.

Adillik: PoW, tüm katılımcıların hesaplama güçleriyle doğru orantılı olacak şekilde eşit bir fırsat sunar, böylece blok doğrulama ve madencilik ödülleri için adil ve açık bir sistem sağlar.

Bu avantajlar, iş kanıtını çeşitli blok zinciri ağlarında popüler ve yaygın olarak benimsenen bir fikir birliği mekanizması haline getirmiştir.

PoW etkili olsa da, yüksek enerji tüketimi ve ölçeklenebilirlik sorunları nedeniyle eleştirilmiş olup, bu endişeleri ele almayı amaçlayan Katılım Kanıtı (Proof of Stake veya kısaca PoS) ve Yetki Kanıtı (Proof of Authority veya kısaca PoA) gibi alternatif fikir birliği algoritmalarının geliştirilmesine yol açmıştır.

 

 

PoS Nedir?

Katılım Kanıtı (Proof of Stake veya kısaca PoS), blok zinciri ağlarında işlemleri doğrulamak ve yeni bloklar oluşturmak için kullanılan bir fikir birliği algoritmasıdır. Bir sonraki bloğu blok zincirine eklemek için madencilerin bilgisayar işlem gücü kullanarak karmaşık algoritma çözmek için birbirleriyle yarıştığı İşin Kanıtı’na (PoW) kıyasla Katılım Kanıtında (PoS), bir sonraki bloğun oluşturucusu blok zinciri üzerinde sahip olduğu hisse ve varlıkların miktarına göre genellikle rastgele seçilir. Belirli bir alt miktarda varlığa sahip olan her kullanıcı bu sisteme katılabilir. Kullanıcılar sisteme katıldıklarında varlıklarının bir kısmını teminat olarak bırakırlar ve işlem başarılı bir şekilde doğrulandığında ödüllendirilirler. Hisse miktarı daha çok olan kullanıcılar daha yüksek ihtimale doğrulayıcı olarak seçilebilirler. PoW madenciliğindeki rekabetçi sisteme karşın PoS daha esnek ve daha düşük bilgisayar gücü gerektirdiğinden daha ucuz ve çevre dostudur.

Proof of Stake (PoS) hakkında bazı önemli noktalar:

Doğrulayıcılar: PoS'de, bir sonraki bloğu oluşturmak için doğrulayıcılar, ellerinde bulunan ve teminat olarak "yatırmaya" istekli oldukları coin sayısına bağlı olarak seçilir. Ellerinde daha fazla coin tutup taahhütte bulunurlarsa, bir sonraki bloğu oluşturma olasılıkları o kadar artar. Ağdaki katılımcıların belirlediği minimum miktardaki varlığa sahip olan herkes katılabilir.

Güvenlik: PoS, yoğun hesaplama gücü gerektirmediği için PoW'a kıyasla daha enerji verimli olarak kabul edilir. Ağın güvenliği, ve doğrulayıcıların dürüstçe hareket etmesi ağın sağladığı ekonomik teşvike dayanır. Doğrulayıcılar ağı kendi çıkarları doğrultusunda manipüle etmeye çalışırlarsa, katılım yaparken teminat olarak gösterdikleri coinleri kaybedebilirler.

Ölçeklenebilirlik: Ölçeklenebilirlik işlem hızı ve verimliliği koruyabilmesi, yoğun kullanıcı taleplerine takılmadan ve işlem ücretlerini dengede tutmaya denir. PoS, aynı seviyede hesaplama kaynağı talep etmediği için PoW'den daha ölçeklenebilir olma potansiyeline sahiptir. Bu özellik, PoS'u blok zinciri ölçeklenebilirlik sorunlarına yönelik umut verici bir çözüm haline getirir.

Enerji Verimliliği: PoS, genellikle, önemli hesaplama gücü gerektiren karmaşık matematiksel problemleri çözmeye dayanmadığı için PoW'a kıyasla daha enerji verimli olarak kabul edilir.

PoS, özellikle PoW'un beraberinde getirdiği enerji tüketimi ve ölçeklenebilirlik endişelerini ele almada potansiyel sunması nedeniyle PoW'a alternatif olarak popülerlik kazanmıştır. Ancak, yaygın kullanım için ele alınması gereken kendi zorlukları ve uzlaşmaları vardır.

 

Özetle bu iki farklı metodun birbirlerine karşı avantajları ve dezavantajları vardir. Örneğin Bitcoin blok zinciri kaynak kodları gereği sadece PoW kullanırken, Ethereium ve benzeri blok zincirleri PoS ve her iki sistemin hibrit olarak kullanıldığı çözümleri kullanır.